บันทึกการเรียนครั้งที่ 1

วันพุธ ที่ 11 มกราคม พ.ศ 2560

เนื้อหาที่เรียน  ความรู้ที่ได้รับ

- เด็กที่มีความต้องการพิเศษ (Children with special needs )
- เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ ( Early Childhood with special needs )

ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

1. ทางการแพทย์ มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า “เด็กพิการ”

หมายถึง  เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสีย สมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ
2. ทางการศึกษา ให้ความหมายเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่าหมายถึง  เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล

สรุปได้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษหมายถึง

• เด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ และการสอนตามปกติ
• มีสาเหตุจากสภาพความ บกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์
• จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือ การบำบัด และฟื้นฟู
• จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะ และความต้องการของเด็กแต่ละบุคล

พฤติกรรมและพัฒนาการ ของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

พัฒนาการ

• การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆรวมทั้งตัวบุคคล 
• ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือ การบำบัด และฟื้นฟู
• จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะ และความต้องการของเด็กแต่ละบุคล

พฤติกรรมและพัฒนาการ ของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

พัฒนาการ

• การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆรวมทั้งตัวบุคคล 
• ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน
• พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน 
• พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยก็ได้

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

• ปัจจัยทางด้านชีวภาพ 
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด     
• ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด      
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด 

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. พันธุกรรม

•   เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะไม่นานหลังเกิด  มักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย 

Cleft Lip / Cleft Palate

ธาลัสซีเมีย

 2. โรคของระบบประสาท

•  เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย  
• ที่พบบ่อยคืออาการชัก 

3. การติดเชื้อ 

• การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก
• นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง

4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม

•  โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ

5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด

• การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

6. สารเคมี

• ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด
• มีอากาศซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุดๆ 
• ภาวะตับเป็นพิษ
• ระดับสติปัญญาต่ำ

แอลกอฮอล์

• น้ำหนักแรกเกิดน้อย
• มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก
• พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง
• เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์

Fetal alcohol syndrome, FAS

• ช่องตาสั้น  
• ร่องริมฝีปากบนเรียบ
• ริมฝีปากบนยาวและบาง  
• หนังคลุมหัวตามาก
• จมูกแบน
• ปลายจมูกเชิดขึ้น

อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน
• ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วงอายุที่ควรจะหายไป 
• แนวทางการวินิจฉัย เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. การซักประวัติ

• โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม 
• การเจ็บป่วยในครอบครัว 
• ประวัติฝากครรภ์  
• ประวัติเกี่ยวกับการคลอด      
• พัฒนาการที่ผ่านมา     
• การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง   
• ปัญหาพฤติกรรม    
• ประวัติอื่นๆ

เมื่อซักประวัติแล้วจะสามารถบอกได้ว่า

• ลักษณะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่ หรือถดถอย
• เด็กมีระดับพัฒนาการช้าหรือไม่ อย่างไร อยู่ในระดับไหน
• มีข้อบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่
• สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร
• ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร

2. การตรวจร่างกาย

• ตรวจร่างกายทั่วๆไปและการเจริญเติบโต
• ภาวะตับม้ามโต 
• ผิวหนัง
• ระบบประสาทและวัดรอบศีรษะด้วยเสมอ
• ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (child abuse)
• ระบบการมองเห็นและการได้ยิน

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

4.การประเมินพัฒนาการ

• การประเมินแบบไม่เป็นทางการ
• การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ
• แบบทดสอบ Denver II 
• Gesell Drawing Test 
• แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล 

การประเมินผล

ประเมินตนเอง : ตั้งใจเรียนในขณะที่อาจารย์สอนและตอบคำถามทุกครั้ง

ประเมินเพื่อน : เพื่อน ๆ ตั้งใจเรียนและไม่คุยกันในเวลาเรียน

ประเมินอาจารย์ : อาจารย์เตรียมการสอนมาดีมาก การเรียนเป็นไปอย่างเป็นลำดับขั้นตอน มีเทคนิคการสอนที่น่าสนใจ สามารถอธิบายและยกตัวอย่างให้นักศึกษาได้เข้าใจมากยิ่งขึ้น